آیا خونریزی هنگام مسواک زدن، تورم یا قرمزی لثه‌ها را تجربه کرده‌اید؟ این موارد می‌توانند از علائم هشداردهنده بیماری لثه باشند. اغلب افراد تا زمان وقوع درد شدید یا تحلیل استخوان متوجه وجود مشکل نمی‌شوند. در این مطلب به شما کمک می‌کنیم که به‌موقع تغییرات دهانی را شناسایی کرده و از پیشرفت بیماری پیشگیری کنید.
بخش اول: تعریف کوتاه بیماری لثه
بیماری لثه (ژنژیویت و پریودنتیت) زمانی رخ می‌دهد که پلاک میکروبی و باکتری‌ها برای مدت طولانی روی سطح دندان‌ها جمع می‌شوند و باعث التهاب ناحیه لثه می‌شوند. در سنین مختلف شایع بوده و می‌تواند منجر به تحلیل لثه، لق شدن دندان‌ها و حتی از دست رفتن آن‌ها شود. اینجاست که آگاهی از علائم هشداردهنده بیماری لثه اهمیت ویژه‌ای دارد.
مرحله اول: ژنژیویت (التهاب اولیه لثه)
در ادامه به معرفی این مراحل می پردازیم و اطلاعات کاملی را در این زمینه در اختیار شما قرار می دهیم.
۱. خونریزی غیرطبیعی لثه
یکی از رایج‌ترین علائم هشداردهنده بیماری لثه خونریزی لثه هنگام مسواک یا نخ کشیدن است، حتی اگر فشار زیادی وارد نکرده باشید.
۲. قرمزی یا تورم لثه
لثه سالم باید صورتی و محکم باشد. اگر مشاهده می‌کنید لثه رنگ قرمز دارد یا متورم است، این ممکن است اولین علائم هشداردهنده بیماری لثه باشد.
۳. بوی بد دهان مداوم
اگر بوی بد دهان (هالیتوز) حتی پس از مسواک زدن یا استفاده از دهان‌شویه باقی می‌ماند، ممکن است نشان‌دهنده عفونت و التهاب لثه باشد. این مورد نیز یکی از علائم هشداردهنده بیماری لثه به شمار می‌رود.
۴. ایجاد فاصله بین دندان و لثه
وقتی لثه از دندان فاصله می‌گیرد یا پاکت ایجاد می‌شود، یکی از علائم هشداردهنده بیماری لثه پیشرفته است که نیاز به مراقبت حرفه‌ای دارد.
۵. لق شدن یا حرکت دندان
اگر احساس می‌کنید دندان‌ها کمی حرکت دارند یا لق شده‌اند، این از علائم هشداردهنده بیماری لثه مرحله پیشرفته‌تر است و باید فوراً اقدام شود.
۶. تحلیل لثه
کاهش حجم لثه یا عقب‌نشینی آن از ریشه دندان یکی دیگر از علائم هشداردهنده بیماری لثه است که به‌تدریج ظاهر می‌شود و اغلب با حساسیت دندان همراه است.
۷. حساسیت دندان‌ها
حساسیت به سرما یا لمس ممکن است نشان‌دهنده پاکت لثه یا ریشه معرض در معرض محیط دهان باشد که یکی از علائم هشداردهنده بیماری لثه محسوب می‌شود.
۸. تغییر در چیدمان دندان‌ها
در صورت پیشرفت بیماری لثه، ممکن است چیدمان دندان‌ها تغییر کند یا فاصله بین آن‌ها بیشتر شود. این وضعیت نیز از علائم هشداردهنده بیماری لثه محسوب می‌شود.
۹. درد هنگام جویدن
در مراحل پیشرفته، درد هنگام جویدن، عفونت و التهاب شدید لثه را نشان می‌دهد که از علائم هشداردهنده بیماری لثه محسوب می‌شود.
۱۰. ترشح چرک یا ترشح غیرطبیعی
وجود چرک یا ترشح بین دندان‌ها یا در نزدیکی ریشه‌ها، از علائم هشداردهنده بیماری لثه است و باید به سرعت بررسی پزشکی شود.
چرا شناخت این علائم مهم است؟
اگر علائم هشداردهنده بیماری لثه به موقع شناسایی شوند، می‌توان با روش‌های ساده یا درمان در مراحل اولیه، پیشرفت بیماری را متوقف کرد. در غیر این صورت، تحلیل استخوان و از دست رفتن دندان ممکن است در چند ماه اتفاق بیفتد (اگر به این موارد علاقه دارید، می توانید مقاله زیباسازی سریع لبخند را مطالعه کنید).
راهکارهای پیشگیری و مراقبت
این موارد به شرح زیر هستند:
- رعایت مرتب بهداشت دهان شامل مسواک نرم و نخ دندان دو‌بار در روز
- استفاده از دهان‌شویه ضدباکتریایی طبق توصیه دندان‌پزشک
- مراجعه منظم به دندان‌پزشک برای جرم‌گیری و معاینه پروفایل لثه
- کنترل بیماری‌های سیستمیک مثل دیابت
- ترک دخانیات؛ سیگار و مصرف تنباکو خطر التهاب لثه را افزایش می‌دهند
درمان‌های مناسب پس از مشاهده علائم
بسته به شدت علائم هشداردهنده بیماری لثه، درمان می‌تواند شامل جرم‌گیری حرفه‌ای، تسطیح سطح ریشه (root planing)، آنتی‌بیوتیک موضعی یا خوراکی، و درمان جراحی لثه یا پیوند استخوان باشد. هرچه درمان زودتر آغاز شود، نتایج بهتر و ماندگارتری دارد (اگر به این موارد علاقه دارید، می توانید مقاله رفع لکه های دندانی را مطالعه کنید).
برنامه پیشنهاد شده مراقبتی
| اقدام | گام اجرایی |
| کنترل روزانه | مسواک ملایم دو بار در روز، نخ دندان، دهان‌شویه |
| مراجعه دوره‌ای | معاینه هر ۶ ماه؛ بررسی وجود علائم هشداردهنده بیماری لثه |
| اطلاع‌رسانی | آگاهی به بیمار در مورد نمایش خونریزی، قرمزی یا بو |
| درمان فوری | در صورت مشاهده هر کدام از علائم، مراجعه سریع به دندان‌پزشک |
سخن نهایی
شناخت علائم هشداردهنده بیماری لثه همانند داشتن هشدار اولیه برای جلوگیری از زلزله است. این موارد اگر جدی گرفته شوند، می‌توانند از تحلیل استخوان، از دست دادن دندان و عوارض سیستمیک جلوگیری کنند. به یاد داشته باشید، لثه سالم پایه ثبات دندان است و مراقبت دقیق از آن، محافظ کیفیت زندگی و آرامش شماست. اگر هر یک از این علائم را تجربه کردید، برای بررسی و درمان زودهنگام به دندان‌پزشک مراجعه کنید. با اطلاع به‌موقع و اقدام مناسب، سلامت دهان و دندان خود را حفظ کرده و از راحتی و آرامش بلندمدت لذت ببرید.