برکسیزم یا دندان قروچه یکی از مشکلات رایج در سلامت دهان است که میتواند آسیب جدی به دندانها و لثهها وارد کند. یکی از بهترین روشها برای مقابله با این مشکل استفاده از پلاک شبانه محافظ دندان در Bruxism است. این پلاکها به صورت اختصاصی طراحی شدهاند تا از ساییده شدن و آسیب دندانها در طول شب جلوگیری کنند و همچنین به کاهش فشار وارد شده بر فک کمک کنند. در این مقاله، به معرفی، کاربرد، مزایا، انواع و نکات مهم درباره پلاک شبانه محافظ دندان در Bruxism میپردازیم.
برکسیزم چیست؟
برکسیزم به معنای عادت ناخودآگاه فشردن یا ساییدن دندانها است که اغلب در هنگام خواب اتفاق میافتد. این عادت میتواند به دلایل مختلفی از جمله استرس، اضطراب، اختلالات خواب و ناهنجاریهای ساختاری در فک ایجاد شود. اثرات ناشی از برکسیزم شامل درد فک، سردرد، فرسایش دندان و مشکلات مفصل گیجگاهی-فکی است (اگربه این موارد علاقه دارید، می توانید مقاله اهمیت لیبل در اصالت محصولات دندانپزشکی را مطالعه کنید).
اهمیت استفاده از پلاک شبانه محافظ دندان در Bruxism
استفاده از پلاک شبانه محافظ دندان در Bruxism یکی از روشهای مؤثر برای کاهش آسیبهای ناشی از این عادت است. پلاکها به عنوان یک لایه محافظ بین دندانهای بالا و پایین عمل میکنند و از تماس مستقیم دندانها جلوگیری مینمایند. این کار باعث کاهش فشار و ساییدگی میشود و به حفظ سلامت دندانها کمک میکند.
انواع پلاک شبانه محافظ دندان در Bruxism
پلاکهای محافظ دندان در انواع مختلفی ساخته میشوند که هرکدام ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند. در ادامه به معرفی انواع پلاک شبانه محافظ دندان در Bruxism میپردازیم.
پلاک نرم (Soft Splints)
این نوع پلاکها از مواد نرم و انعطافپذیر ساخته شدهاند و برای کاهش فشار وارد شده بر فک کاربرد دارند. اما از نظر دوام نسبت به پلاکهای سخت کمتر مقاوم هستند.
پلاک سخت (Hard Splints)
پلاکهای سخت از مواد پلاستیکی مقاوم ساخته میشوند و بیشترین حفاظت را برای دندانها فراهم میکنند. این پلاکها به صورت سفارشی برای هر بیمار ساخته میشوند و میتوانند به صورت طولانی مدت استفاده شوند.
پلاک نیمه سخت (Hybrid Splints)
این نوع پلاک ترکیبی از سختی و نرمی است و سعی دارد مزایای هر دو نوع را در خود داشته باشد.
مزایای استفاده از پلاک شبانه محافظ دندان در Bruxism
- حفاظت از دندانها: جلوگیری از ساییدگی و شکستگی دندانها.
- کاهش درد فک: کاهش فشار و خستگی عضلات فک.
- پیشگیری از مشکلات مفصل: کاهش خطر آسیب به مفصل گیجگاهی-فکی.
- بهبود کیفیت خواب: کاهش مشکلات خواب ناشی از درد و ناراحتی فک.
- صرفهجویی در هزینههای درمان: جلوگیری از نیاز به ترمیمهای پیچیده دندان.
نحوه استفاده صحیح از پلاک شبانه محافظ دندان در Bruxism
- پلاک باید هر شب قبل از خواب تمیز و خشک شده و به صورت صحیح در دهان قرار داده شود.
- پلاک را باید به صورت کامل روی دندانها تنظیم کرد تا از هر گونه حرکت اضافی جلوگیری شود.
- برای حفظ بهداشت پلاک، پس از استفاده باید با مسواک نرم و آب سرد شسته شود.
- مراجعه منظم به دندانپزشک برای بررسی و تنظیم پلاک ضروری است.
مشکلات رایج در استفاده از پلاک شبانه محافظ دندان در Bruxism
- عدم تطابق پلاک با دندانها که باعث ناراحتی میشود.
- ایجاد حساسیت یا التهاب لثه در برخی افراد.
- امکان شکستگی پلاک در صورت استفاده نادرست یا طولانیمدت.
جدول مقایسه انواع پلاک شبانه محافظ دندان در Bruxism
| نوع پلاک | مواد ساخت | مزایا | معایب | طول عمر تقریبی | مناسب برای |
| پلاک نرم | مواد نرم و انعطافپذیر | کاهش فشار و ناراحتی، راحتی استفاده | دوام کمتر، حفاظت کمتر | 6 ماه | بیمارانی با فشار کمتر |
| پلاک سخت | پلاستیک مقاوم | حفاظت بالا، دوام زیاد | نیاز به تنظیم دقیق، هزینه بالاتر | 1 تا 2 سال | بیمارانی با برکسیزم شدید |
| پلاک نیمه سخت | ترکیبی از مواد سخت و نرم | تعادل بین دوام و راحتی | ممکن است به اندازه پلاک سخت مقاوم نباشد | 1 سال | بیمارانی با نیازهای متوسط |
نکات مهم در انتخاب پلاک شبانه محافظ دندان در Bruxism
انتخاب بهترین پلاک شبانه محافظ دندان در Bruxism باید بر اساس شدت عادت دندان قروچه، نیازهای شخصی بیمار و توصیه دندانپزشک صورت گیرد. پلاکهای سفارشی که متناسب با شکل دندانهای هر فرد ساخته میشوند، بیشترین راحتی و اثربخشی را دارند.
مراقبت و نگهداری از پلاک شبانه محافظ دندان در Bruxism
- پلاک را در جعبه مخصوص نگهداری کنید تا از گرد و غبار و آلودگی محفوظ بماند.
- از استفاده از آب گرم برای شستشو خودداری کنید چون ممکن است پلاک تغییر شکل دهد.
- در صورت مشاهده ترک یا شکستگی پلاک، سریعاً به دندانپزشک مراجعه کنید.
سوالات متداول درباره پلاک شبانه محافظ دندان در Bruxism
- آیا پلاک شبانه محافظ دندان در Bruxism درد ایجاد میکند؟ پلاکها در ابتدا ممکن است کمی ناراحتکننده باشند، اما با عادت کردن به آن درد معمولاً کاهش مییابد.
- چند ساعت باید از پلاک استفاده کرد؟ استفاده از پلاک معمولاً به صورت شبانه و حداقل ۶ تا ۸ ساعت توصیه میشود.
- آیا پلاک میتواند Bruxism را درمان کند؟ پلاکها بیشتر نقش محافظتی دارند و عادت Bruxism را درمان نمیکنند، اما آسیبها را کاهش میدهند.
- آیا همه افراد میتوانند از پلاک استفاده کنند؟ تقریباً همه افراد مبتلا به Bruxism میتوانند پلاک استفاده کنند، اما توصیه میشود تحت نظر دندانپزشک باشد.
- چه زمانی باید پلاک تعویض شود؟ پلاکها بسته به نوع و میزان استفاده بین ۶ ماه تا ۲ سال نیاز به تعویض دارند.
نتیجهگیری
استفاده از پلاک شبانه محافظ دندان در Bruxism یکی از راهکارهای مؤثر برای محافظت از دندانها و بهبود کیفیت زندگی افرادی است که به این عادت ناخودآگاه مبتلا هستند. با انتخاب نوع مناسب پلاک، استفاده صحیح و مراقبت به موقع میتوان از آسیبهای جدی به دندانها و فک پیشگیری کرد.