حساسیت دندان ها یکی از مشکلات رایج دندانی است که افراد زیادی از آن رنج می‌برند. این وضعیت که به عنوان «حساسیت عاج دندان» نیز شناخته می‌شود، زمانی اتفاق می‌افتد که لایه محافظ دندان، یعنی مینای دندان، نازک شده یا آسیب دیده و به دنبال آن بخش زیرین دندان، معروف به عاج، در معرض عوامل خارجی قرار می‌گیرد. دلایل حساسیت دندان ها متنوع هستند و می‌توانند شامل مواردی مانند استفاده نادرست از مسواک، مصرف برخی غذاها و نوشیدنی‌ها و حتی وجود بیماری‌های خاص باشند. آگاهی از این دلایل و اقدام به موقع جهت رفع آنها می‌تواند به جلوگیری از بروز درد و ناراحتی ناشی از حساسیت دندان ها کمک کند. در این مقاله، به بررسی دلایل حساسیت دندان ها و روش‌های پیشگیری و درمان آن خواهیم پرداخت (اگر به این موضوع علاقه دارید، می توانید مقاله چرا دندان درد در شب به سراغ مان می آید؟ را مطالعه کنید).
استفاده نادرست از مسواک و نازک شدن لایه مینا
یکی از دلایل حساسیت دندان ها مسواک زدن نادرست است. استفاده از مسواک با برس‌های سخت یا فشار بیش از حد هنگام مسواک زدن می‌تواند به تدریج سبب فرسایش و نازک شدن مینای دندان شود. همچنین، مسواک زدن بلافاصله بعد از مصرف مواد غذایی یا نوشیدنی‌های اسیدی می‌تواند به مینای دندان آسیب زیادی وارد کند. برای پیشگیری از این آسیب‌ها، توصیه می‌شود از مسواک‌های نرم استفاده کرده و روش‌های صحیح مسواک زدن را فرا گیرید. مجله مایو کلینیک در مورد دلایل حساس شدن دندان ها می گوید:
Sensitive teeth can happen due to tooth enamel that’s worn down or tooth roots that become exposed
حساسیت دندان ها می تواند به دلیل ساییدگی مینای دندان یا نمایان شدن ریشه های دندان باشد.
| دلایل حساسیت دندان ها | |
| عدم رعایت بهداشت دهان و دندان | مصرف غذاها و نوشیدنی های اسیدی |
| بیماری های لثه ای | عفونت های دندانی |
مصرف غذاها و نوشیدنی‌های اسیدی
غذاها و نوشیدنی‌های اسیدی مانند لیمو، سرکه و نوشابه‌های گاز دار یکی دیگر از دلایل حساسیت دندان ها هستند. این مواد می‌توانند مینای دندان را تحلیل برده و عاج دندان را بدون محافظ بگذارند. برای کاهش این تاثیرات، مصرف این مواد را محدود کنید و پس از مصرف آنها دهان خود را با آب بشویید تا میزان اسیدیته را کاهش دهید.
بیماری های لثه ای و عفونت های دندانی
بیماری‌های لثه‌ای و دندانی معمولاً به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: بیماری‌های لثه و عفونت‌های دندانی. هر کدام از این مشکلات می‌توانند به حساسیت دندان ها و مشکلات جدی‌تر در دهان و دندان منجر شوند.
بیماری‌های لثه
بیماری‌های لثه، مانند ژنژیویت و پریودنتیت، اغلب به دلیل تجمع پلاک‌های باکتریایی روی دندان‌ها و لثه ها رخ می‌دهند.
- ژنژیویت: این بیماری خفیف تر و اولیه ترین مرحله از بیماری‌های لثه است که با التهاب و قرمزی لثه ها مشخص می‌شود. نشانه‌های آن شامل خونریزی لثه ها در هنگام مسواک زدن یا استفاده از نخ دندان است.
- پریودنتیت: اگر ژنژیویت درمان نشود، ممکن است پیشرفت کرده و به پریودنتیت تبدیل شود که یک وضعیت جدی‌تر است. در این حالت، لثه ها از دندان‌ها جدا می‌شوند و پاکت‌هایی ایجاد می‌شود که می‌تواند به تجمع بیشتر باکتری‌ها و عفونت منجر شود. این وضعیت می‌تواند به تحلیل استخوان فک و در نهایت از دست رفتن دندان‌ها منجر شود.
عفونت‌های دندانی
عفونت‌های دندانی نیز می‌توانند به حساسیت دندان ها منجر شوند و به طور مستقیم روی ریشه دندان تأثیر بگذارند.
- پوسیدگی دندانی: زمانی که باکتری‌ها به عمق دندان‌ها نفوذ کنند، می‌توانند ایجاد پوسیدگی کرده که نهایتاً به پالپ دندان رسیده و عفونت ایجاد کنند. این عفونت می‌تواند باعث درد شدید و تورم شود.
- آبسه دندان: آبسه یک تجمع چرکی ناشی از عفونت باکتریایی است و می‌تواند در اثر عفونت‌های درمان نشده یا ترک‌های دندانی ایجاد شود. این وضعیت اغلب با درد شدید، تورم و حساسیت نسبت به فشار یا دما همراه است.
روش‌های پیشگیری و درمان
روش های پیشگیری و درمان به صورت زیر هستند:
- حفظ بهداشت دهان و دندان: استفاده منظم از مسواک و نخ دندان و همچنین مراجعه دوره‌ای به دندانپزشک می‌تواند به پیشگیری از بروز دلایل حساسیت دندان ها کمک کند.
- درمان تخصصی: در صورت بروز این بیماری‌ها، مراجعه به دندانپزشک برای درمان‌های حرفه‌ای نظیر تمیز کردن عمیق دندان، درمان‌های آنتی بیوتیکی و در موارد شدیدتر، جراحی لثه ضروری است.
- رژیم غذایی مناسب: کاهش مصرف قندها و غذاهای اسیدی نیز می‌تواند به پیشگیری از بیماری‌های دندانی و لثه‌ای کمک کند.
توجه به بهداشت دهان و دندان و مشورت منظم با دندانپزشک می‌تواند از پیشرفت هر یک از دلایل حساسیت دندان ها جلوگیری کرده و سلامت دندان‌ها و لثه ها را تضمین کند
سخن پایانی
دلایل حساسیت دندان ها و اقدامات لازم برای کاهش این حساسیت می‌تواند کمک بزرگی به حفظ سلامت دهان و دندان‌های شما بکند. با رعایت روش‌های صحیح مراقبت دهانی، تغییر در الگوهای مصرف مواد غذایی و مراجعه منظم به دندانپزشک می‌توانید خطر بروز این مشکل را به میزان قابل توجهی کاهش دهید. به یاد داشته باشید، پیشگیری همواره بهتر از درمان است و با نگاهداشتن مراقبت‌های روزانه می‌توانید از درد و ناراحتی ناشی از حساسیت دندان ها جلوگیری کنید.