لیدوکائین نوعی داروی بی حسی موضعی است که در حوزه های درمانی از جمله دندانپزشکی کاربرد دارد. این ماده متعلق به خانواده آمیدها است که به عنوان یک ماده مخدر موثر است. زمانی که درد در دندان زیاد است، بیمار می تواند به منظور کاهش درد از لیدوکائین استفاده کند. لیدوکائین دندانپزشکی به عنوان آنستزی موضعی عمل می کند و نورون های حسی را به طور موقت مسدود می نمایند تا سیگنال های درد به مغز مخابره نشوند. لیدوکائین به صورت اسپری، ژل و کرم در بازار موجود است و دندانپزشکان با توجه به درمانی که برای بیمار به کار می برند، در اجرای فرآیندهایی مانند پرکردن دندان، عصب کشی، ایمپلنت دندانی یا کشیدن دندان از آن استفاده می کنند. این مایع باید بر اساس اصول و استاندارد مورد استفاده قرار گیرد، در غیر اینصورت، ممکن است باعث بروز عوارض جانبی و تداخلات دارویی شود (اگر به این موضوع علاقه دارید، می توانید مقاله علت درد تمام دندان ها چیست؟ را مطالعه کنید).
مقدار مصرف لیدوکائین برای دندان درد چقدر است؟
مقدار مصرف لیدوکائین برای دندان درد به وضعیت دندان و تشخیص دندانپزشک بستگی دارد. در صورتی که این دارو را از داروخانه خریداری می‌کنید، باید به دستور العمل استفاده توجه داشته باشید. لیدوکائین دندانپزشکی باید به صورت مستقیم در محل درد در دهان قرار گیرد تا بتواند درد را کنترل کند. همچنین، بررسی تداخلات دارویی بسیار مهم است. توصیه می شود قبل از استفاده از لیدوکائین مقداری از آن را بر روی دست خود اسپری کنید و به مدت 24 ساعت صبر کنید. در صورتی که هیچ نوع آلرژی پوستی به وجود نیامد، شما بایه لیدوکائین حساسیت ندارید و می توانید آن را مورد استفاده قرار دهید.
عوارض جانبی لیدوکائین دندانپزشکی
عوارض جانبی بخشی از روند استفاده از داروهای مختلف است و این مسئله غیر قابل اجتناب است. عوارض جانبی لیدوکائین دندانپزشکی به صورت زیر هستند:
- حساسیت و واکنش آلرژیک: گاهی ممکن است برخی از افراد به لیدوکائین دندانپزشکی حساسیت نشان دهند و مشکلاتی کنند خارش، قرمزی، تورم صورت و لبها، تنگی نفس، ضربان قلب سریع و آنافیلاکسی (واکنش آلرژیک شدید) بروز پیدا کند. در این شرایط، باید سریعا به بیمارستان مراجعه شود، در غیر اینصورت، ممکن است مشکلات زیادی در سلامتی رخ دهد.
- عوارض مربوط به سیستم عصبی مرکزی: در برخی از موارد نادر، ممکن است لیدوکائین سیستم عصبی مرکزی را تحت تاثیر قرار دهد و همین امر باعث به وجود آمدن عوارض جانبی ناخواسته مانند سردرد، سرگیجه، عصبانیت، خواب آلودگی، اضطراب، تشنج و اختلالات بینایی می شود.
- عوارض محل استفاده: در برخی از موارد، حساسیت در نقطه استفاده از لیدوکائین به وجود می آید و مشکلاتی مانند تورم، درد، خونریزی و تغییر رنگ پوست خود را نشان می دهند. این عوارض معمولا بی خطر هستند و به زودی از بین می روند.
- عوارض مربوط به سیستم قلبی-عروقی: در موارد بسیار نادر دیده شده است که استفاده از لیدوکائین دندانپزشکی بر عملکرد قلب اثر می گذارد و باعث افزایش ضربان قلب، فشار خون و اختلالات ریتم قلبی شود. این عوارض معمولا زمانی رخ می دهند که این ماده بیش از اندازه مورد استفاده قرار می گیرد.
- سایر عوارض: در برخی از موارد عوارضی مانند تهوع، استفراغ، گیجی، خارش دهانی، خشکی دهان و تغییر در طعم مزاج در اثر استفاده از این ماده بدست می آید.
مجله cleveland عوارض جانبی لیدوکائین را به صورت زیر توصیف می کند:
Allergic reactions—skin rash, itching, hives, swelling of the face, lips, tongue, or throat. Headache, unusual weakness or fatigue, shortness of breath, nausea, vomiting, rapid heartbeat, blue skin or lips,
عوارض جانبی لیدوکائین می تواند واکنش های آلرژیک، بثورات پوستی، خارش، کهیر، تورم صورت، لب ها، زبان یا گلو. سردرد، ضعف یا خستگی غیرمعمول، تنگی نفس، حالت تهوع، استفراغ، ضربان قلب سریع، پوست یا لب های آبی باشد.
| تداخل دارویی با لیدوکائین دندانپزشکی | |
| داروهای ضد آریتمی | داروهای ضد افسردگی |
| داروهای کاهش فشار خون | ذاروهای مسکن |
تداخل لیدوکائین داندانپزشکی با داروهای دیگر
بررسی تداخل دارویی مهمترین مسئله ای است که در زمان استفاده از هر دارو باید به آن توجه داشته باشید. بهتر است بدانید که لیدوکائین دندانپزشکی می تواند با داروهای زیر تداخل داشته باشد:
- داروهای ضدآریتمی: استفاده از لیدوکائین همزمان با داروهای ضدآریتمی (مانند کینیدین، پروکینامید و آمیودارون) می‌تواند بر به قلب آسیب وارد کند.
- داروهای ضد افسردگی: کسانی که از داروهای ضد افسردگی استفاده می کنند، در مصرف لیدوکائین دندانپزشکی باید بسیار محتاط باشند. زیرا مصرف همزمان لیدوکائین با داروهای ضد افسردگی مانند مهارکننده‌های بازجذب سروتونین و مهارکننده‌های بازجذب نوراپی‌نفرین می تواند سیستم عصبی مرکزی را تحت تاثیر قرار دهد و همین امر منجر به افزایش خطر سرگیجه و تشنج می شود.
- داروهای کاهش فشار خون: لیدوکائین با داروهای کاهش فشار خون مانند بتابلاکرها و آنتاگونیست‌های رسپتور آنژیوتانسین II تدخل دارد و اثرات آنها را کاهش می دهد.
- آرام‌بخش‌های دیگر: مصرف لیدوکائین همزمان با مسکن های دیگر می تواند اثرات مخدری آنها را افزایش دهد و به سیستم عصبی مرکزی آسیب وارد می کند.
سوالات پرتکرار در مورد لیدوکائین دندانپزشکی
در این بخش، تلاش می کنیم به سوالات پرتکرار شما در مورد لیدوکائین دندانپزشکی پاسخ دهیم.
آیا پس از استفاده از لیدوکائین می‌توان بلافاصله غذا خورد یا نوشید؟
پس از استفاده از لیدوکائین دندانپزشکی، بهتر است از خوردن یا نوشیدن بلافاصله خودداری کنید. لیدوکائین یک داروی بی‌حسی موضعی است که به ناحیه‌ای از دهان تزریق می‌شود تا از درد در حین درمان‌های دندانپزشکی جلوگیری کند. پس از تزریق، ناحیه‌ای که بی‌حس شده است ممکن است شامل زبان، لثه‌ها یا دندان‌ها باشد. این بی‌حسی معمولا برای مدت ۳۰ دقیقه تا یک ساعت ادامه می‌یابد.
در این مدت، زیرا ناحیه بی‌حس است، فرد ممکن است قادر به احساس دمای غذا یا نوشیدنی نباشد یا به طور کامل کنترل بر روی حرکات دهان و زبان خود نداشته باشد. این امر می‌تواند منجر به گاز گرفتن لثه، زبان یا حتی قسمت‌های دیگر دهان شود که ممکن است باعث آسیب‌های جدی شود. بنابراین، بهتر است تا زمانی که اثر لیدوکائین کاملا از بین نرفته و حس طبیعی به دهان بازگشته است، از خوردن یا نوشیدن خودداری کنید.
لیدوکائین دندانپزشکی به‌طور معمول بی‌خطر است، اما برای جلوگیری از هرگونه عوارض ناخواسته، رعایت این توصیه‌های پس از درمان ضروری است. همچنین، در صورت هرگونه ناراحتی یا نگرانی، بهتر است با دندانپزشک خود مشورت کنید.
آیا لیدوکائین باعث خواب آلودگی می‌شود؟
لیدوکائین دندانپزشکی معمولا باعث خواب آلودگی نمی‌شود. این دارو به عنوان یک بی‌حس کننده موضعی عمل می‌کند که هدف آن مسدود کردن سیگنال‌های عصبی در ناحیه خاصی از دهان یا دندان است تا بیمار در هنگام درمان دندانپزشکی احساس درد نکند. برخلاف برخی از داروهای آرامبخش یا بیهوش‌کننده، لیدوکائین تاثیرات خواب آلودگی یا آرام بخشی عمومی ندارد و فرد بعد از استفاده از آن معمولا هوشیار و بیدار باقی می‌ماند.
با این حال، در برخی موارد، ممکن است فرد به دلیل اضطراب یا استرس مرتبط با درمان دندانپزشکی احساس خستگی یا آرامش کند، اما این اثر به داروی لیدوکائین مربوط نیست. در موارد نادر، برخی افراد ممکن است به علت واکنش‌های فردی به لیدوکائین یا ترکیب آن با داروهای دیگر احساس سرگیجه یا خستگی کنند، اما این عوارض جانبی غیرمعمول هستند.
در نتیجه، لیدوکائین دندانپزشکی به خودی خود باعث خواب آلودگی نمی‌شود و اثرات آن محدود به بی‌حسی در ناحیه درمان است. اگر بعد از استفاده از لیدوکائین احساس خواب آلودگی یا مشکلات غیرمعمولی دارید، بهتر است با دندانپزشک خود مشورت کنید.
آیا ممکن است به لیدوکائین حساسیت داشته باشیم؟
بله، ممکن است برخی افراد به لیدوکائین دندانپزشکی حساسیت داشته باشند، هرچند که این وضعیت نادر است. حساسیت به لیدوکائین معمولا به دلیل واکنش سیستم ایمنی بدن به این دارو ایجاد می‌شود. در صورت حساسیت، علائم ممکن است شامل خارش، ورم، قرمزی پوست یا مشکلات تنفسی باشد. این علائم می‌توانند به صورت خفیف یا شدید بروز کنند.
در موارد شدیدتر، حساسیت به لیدوکائین می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک مانند آنژیوادم (تورم ناگهانی و شدید در صورت یا گلو) یا حتی شوک آنافیلاکتیک شود. اگر شما سابقه حساسیت به داروهای بی‌حسی موضعی یا لیدوکائین دارید، ضروری است که این موضوع را به دندانپزشک خود اطلاع دهید تا از استفاده از این دارو جلوگیری شود یا از جایگزین‌های ایمن‌تری استفاده شود.
اگر پس از استفاده از لیدوکائین دندانپزشکی علائمی مانند خارش، تورم یا مشکلات تنفسی تجربه کردید، باید فوراً به دندانپزشک یا پزشک مراجعه کنید. همچنین، در صورتی که شما از قبل حساسیت به مواد مشابه دارید، دندانپزشک باید اقدامات احتیاطی را برای جلوگیری از بروز عوارض جانبی انجام دهد.
سخن پایانی
لیدوکائین دندانپزشکی یکی از مهمترین و پرکاربردترین داروهای بی‌حسی موضعی است که در دندانپزشکی برای کنترل درد و راحتی بیماران در طول درمان‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو به سرعت عمل کرده و ناحیه‌ای که تحت درمان قرار می‌گیرد را بی‌حس می‌کند تا بیمار در طول فرایند درمان احساس درد نکند. استفاده از لیدوکائین به طور کلی ایمن است و در اغلب بیماران با حداقل عوارض جانبی همراه است.
با این حال، لازم است که در زمان استفاده از لیدوکائین مراقب برخی از مسائل باشیم. ممکن است در برخی افراد حساسیت یا واکنش‌های آلرژیک به این دارو ایجاد شود که در این صورت باید فوراً به دندانپزشک اطلاع داده شود. همچنین، از آنجا که اثرات لیدوکائین به سرعت از بین می‌رود، باید از خوردن یا نوشیدن بلافاصله پس از استفاده خودداری کرد تا از بروز آسیب‌های احتمالی جلوگیری شود. در نهایت، برای استفاده ایمن از لیدوکائین دندانپزشکی، مشورت با دندانپزشک و اطلاع‌رسانی دقیق در مورد وضعیت سلامت فردی و سابقه حساسیت‌ها ضروری است تا فرایند درمان به بهترین شکل انجام شود.